Scripties 2011 en daarvoor

Een frisse duurzame school: haalbare kaart?

Maartje Fleur van Gerwen

Real Estate & Housing, TU Delft

Oktober 2011

Inhoud: Op welke manier kan een bestaand schoolgebouw duurzaam en gezond worden gerenoveerd, zodat dit financieel haalbaar is voor zowel het schoolbestuur als de gemeente?

Conclusie: Aan de hand van praktijkonderzoek heeft Maartje Fleur vier pakketten ontwikkeld. Geconcludeerd wordt dat altijd één van de vier pakketten gekozen kan worden dat leidt tot een financieel haalbare situatie van een gezond en/of duurzaam schoolgebouw voor het schoolbestuur.

Passend onderwijs, passende huisvesting

Saskia Knoop

Opleiding Brede School Coördinator, Marnix Academie Utrecht

Oktober 2011

Inhoud: De vraagstelling die centraal staat in dit onderzoek is 'Wat is passende huisvesting voor het Brede Schoolconcept?' De doelstelling is het verkrijgen van inzicht in passende huisvesting voor het Brede Schoolconcept door het vergelijken van integrale centrale huisvesting versus gefragmenteerde (al dan niet decentrale) huisvesting.

Conclusie: Integrale centrale huisvesting werkt stimulerend voor het Brede Schoolconcept, maar is niet noodzakelijk voor het laten slagen van het Brede Schoolconcept. De huisvesting moet aan enkele randvoorwaarden voldoen wil de huisvesting het Brede Schoolconcept ondersteunen:

De huisvesting sluit aan bij en ondersteunt de visie van de samenwerkende partners.
De huisvesting inspireert (tot samenwerking).
De huisvesting stimuleert ontmoeting en overleg.
De huisvesting is flexibel.
De huisvesting kent enige mate van "ruimtegebrek".
De huisvesting kent goede afspraken over beheer en onderhoud.
De huisvesting en de buitenruimte zijn benaderd als één geheel.

Het besluitvormingsproces over gemeentelijk vastgoed

Timo van den Noort

Real Estate & Housing, TU Delft

April 2011

Inhoud: De vraag die in dit onderzoek centraal staat is: Hoe verloopt het besluitvormingsproces binnen het ambtelijk en bestuurlijk apparaat in de
initiatieffase van een huisvestingsvraag voor beleidsondersteunend vastgoed?

Conclusie: Het bestuurlijk en ambtelijk apparaat kan het besluitvormingsproces benaderen aan de hand van respectievelijk de politieke rationaliteit en wetenschappelijke rationaliteit. Bij benadering vanuit de politieke rationaliteit zal men streven naar de haalbare oplossing en bij een wetenschappelijke rationaliteit naar de beste oplossing. De verschillende benaderingen tijdens het besluitvormingsproces creëren hierdoor vier mogelijkheden:

Een gewenste oplossing: zowel de haalbare als de beste oplossing volgens respectievelijk het bestuurlijk en ambtelijk apparaat;
Een politieke oplossing: de haalbare oplossing volgens het bestuurlijk apparaat, maar niet de beste oplossing volgens het ambtelijk apparaat;
Een ambtelijke oplossing: de beste oplossing volgens het ambtelijk apparaat, maar niet de haalbare oplossing volgens het bestuurlijk apparaat;
Een onwenselijke oplossing: zowel niet de haalbare als de beste oplossing volgens respectievelijk het bestuurlijk en ambtelijk apparaat.

Publiek sturen op waarde

Ariënne Mak

Real Estate, Housing and Urbanism, TU Delft

April 2011

Inhoud: In dit onderzoek staat de vraag centraal: Hoe kan de gemeente Rotterdam sturen op waardecreatie in stadswijken door middel van fysieke investeringen?

Conclusie: Er is vanzelfsprekend geen recept voor waardecreatie, wel kunnen er succesfactoren worden benoemd:

Vergroten van de groep mensen met inkomen uit werk (duurdere woningen trekken mensen met hogere inkomens, mensen met hogere inkomens trekken andere mensen met hogere inkomens, verevening kan plaats vinden in de wijk tussen goedkopere en duurdere woningen, mensen kunnen een wooncarriere maken binnen de wijk).
Sturen op imagoverbetering en op een gewilde wijk (hierdoor wordt een klimaat gestimuleerd die voor private partijen een perspectief op waardestijging biedt)
Sturen op herstel van het vertrouwen in de wijk, hiervoor is 'bewijslast' nodig. Hiervoor is een 'aanjaagproject' een goede optie.

Een onderzoek naar de invloed van de besturingsvorm van een MFA op het exploitatieresultaat

Ans Keij, Paul de Raad, Henk Smeulders, Tanja Vos

Masterclass Bedrijfskundig Management, Avans

April 2011

Inhoud: In dit onderzoek staan de volgende vragen centraal: 1. Wat is de omvang van de exploitatie? 2. Op welke wijze kan de mate van de inhoudelijke samenwerking een positieve invloed hebben op de exploitatie? 3. Aan welke voorwaarden moet de besturing van een MFA minimaal voldoen om een positieve invloed te hebben op de exploitatie van een MFA?

Conclusie: De besturing van een MFA komt overeen met de besturing van een netwerkorganisatie. De basis van het succes van een netwerkorganisatie is samenwerking in de MFA´s, niet alleen qua inhoudelijke diensten, maar ook qua beheer en een optimale exploitatie. Samenwerking gebaseerd op gelijkwaardigheid is het meest effectief om het netwerkbelang (is MFA-belang) te dienen. Belangrijk voor een goede samenwerking is het creëren van een juiste cultuur, structuur, integratie en eenduidige doelstellingen en de realisatie hiervan. Belangrijk is dat er een erkende neutrale spelleider is, die samen met de partners de randvoorwaarden en de spelregels bepaalt en zorgt dat er volgens de spelregels wordt gespeeld.

In dit onderzoek wordt specifiek ingegaan op MFA's uit de Brede School Tilburg.

Maatschappelijk Vastgoed - Op weg van non-profit naar profit?

Niels Kornegoor

Vastgoedkunde, Rijksuniversiteit Groningen

April 2011

Inhoud: Niels heeft in zijn masterstudie onderzocht tot in hoeverre maatschappelijk vastgoed een nieuw marktsegment voor beleggers kan vormen.

Conclusie onderzoek: Ondanks dat er diverse voordelen zitten aan het investeren in maatschappelijk vastgoed, voldoet de kwaliteit van dit vastgoed slechts in beperkte mate aan de eisen van vastgoedbeleggers. Misschien nog belangrijker is de conclusie dat het ontbreekt aan de beschikbaarheid van rendabele objecten. In de oorzaak hiervan lijkt vooral het financiële plaatje leidend te zijn. Enerzijds zijn er op maatschappelijk vastgoed geen goede rendementen te behalen waardoor het voor vastgoedbeleggers niet interessant is zich hier op te richten. Anderzijds kunnen gemeenten - de grootste bezitter van maatschappelijk vastgoed - goedkoop aan geld komen waardoor zij niet genoodzaakt zijn zich tot het vermogen van beleggers te wenden.

Maatschappelijk vastgoed heeft gezien de ontwikkelingen wel degelijk beleggingspotentie. De mogelijkheden zijn echter wel beperkt. Het vraagt daarom om pioniers. Beleggers moeten creatieve oplossingen vinden om gebruik te maken van de voordelen.

Geïntegreerd aanbesteden; Is het de verandering waard?

Roland Wolff

April 2011

Inhoud: Roland heeft in zijn masterstudie (Delft) onderzocht of geïntegreerd aanbesteden van invloed is op de functionele kwaliteit van schoolgebouwen (betere resultaten oplevert dan de traditionele manier).

Conclusie: Uit het onderzoek blijkt dat geïntegreerd aanbesteden leidt tot een iets betere beoordeling van de kwaliteit en wel op twee manieren:

De opdrachtgever wordt in een vroeg stadium gedwongen na te denken over de gewenste kwaliteiten. Hierdoor wordt een ander verwachtingspatroon gecreëerd, waardoor het uiteindelijk resultaat beter wordt beoordeeld.
Verder komt uit het onderzoek naar voren dat een betere kwaliteit kan worden gerealiseerd als de ambities helder zijn. Het is voor de gebuiker eenvoudiger is om zijn wensen te specificeren op een functionele manier dan in een dichtgetimmerd programma van eisen. Een visiedocument is gangbaar bij een geïntegreerde procedure.

Gemeentelijk strategisch vastgoedmanagement: een onderzoek naar de toegevoegde waarde van vastgoed voor de gemeentelijk strategie

W.F. van den Bergh

ASRE

Maart 2011
Inhoud: In dit onderzoek wordt de toegevoegde waarde van gemeentelijk vastgoed geïdentificeerd en meetbaar gemaakt. Vervolgens wordt gekeken wat dit betekend voor de gemeentelijke vastgoedstrategie.
Conclusie: Het onderzoek geeft aan dat de toegevoegde waarde van vastgoed meetbaar te maken is en gekoppeld kan worden aan de strategie van de gemeente. Volgens Van den Bergh biedt de theorie uit het Corporate Real Estate Management daartoe een goede basis, mits er een goede vertaalslag gemaakt wordt naar de gemeentelijke context. Om hieraan te voldoen wordt een aantal aanbevelingen gedaan:

•   Nader praktijkonderzoek op de juiste management niveau’s uitvoeren.
•   Resultaten vergelijken met vergelijkbare gemeenten.
•   Driving forces begrijpelijker formuleren.
•   Prestatie-indicatoren verder uitwerken.
•   Vastgoedportefeuille nadrukkelijker betrekken in model.

Tijdelijk gebruik van bestaand vastgoed

Een ontwikkelmethode voor gebiedstransformatie

P. Meijboom

Januari 2011

Amsterdam School of Real Estate

In de scriptie wordt onderzocht op welke wijze tijdelijk gebruik van bestaand vastgoed kan resulteren in waardecreatie voor een gebiedstransformatie. Binnen de Nederlandse vastgoedsector is nog weinig aandacht voor de strategische waarde van bestaand vastgoed voor de uiteindelijke gebiedstransformatie. Deze scriptie draagt daarom bij aan nieuwe kennis binnen dit gebied.

In de praktijk blijkt dat tijdelijk gebruik bij transformatiegebieden die gekarakteriseerd worden door sfeer, al dan niet door industrieel en/of cultureel erfgoed, en die goed bereikbaar zijn, een grotere kans heeft op succes. Aandachtspunt is parkeergelegenheid.

Een aanpak van tijdelijk gebruik die de volgens dit onderzoek relevante succesfactoren toepast, vergroot eveneens de kans van slagen. Met een toepassing van alle relevante succesfactoren, ziet de uitvoering er als volgt uit;

- binnen grenzen de tijd nemen om tijdelijk gebruik als vliegwiel geleidelijk de identiteit van het geibed te laten wijzigen.

- sturen op een concept dat van onderop en participatief tot stand is gekomen.

- zorgen voor verschillende vormen van flexibiliteit, diversiteit en partmanagement op de locatie.

- daadkrachtige voortrekkers zoeken die de regie voren, die de medewerking van de gemeente zoek

Het professionaliseren van gemeentelijk vastgoed

Manon Kuijten

December 2010

Master of Studies in Real Estate (MSRE)

Inhoud: In deze scriptie is onderzocht hoe kleine tot middelgrote gemeenten het gemeentelijk vastgoedbeheer kunnen professionaliseren.

Beoordeling bruikbaarheid: "Scriptie beschrijft in algemene zin de situatie van gemeentelijk vastgoed wel goed, maar ik vind de bijzondere situatie van kleine gemeenten (beperkte schaalgrootte, politiek die dichter op het ambtelijk apparaat zit, burger die dichter bij politiek zit) er niet echt uit komen: wat betekenen die factoren nu voor je organisatiekeuze?" Sidney Mac Gillavry, Adviseur Vastgoed bij Twynstra Gudde

Eén voor allen, allen voor één

Marije Woldendorp

December 2010

Kunsten, Cultuur en Media, Rijksuniversiteit Groningen

Inhoud: In haar scriptie heeft Marije Woldendorp onderzocht of multifunctionele accommodaties bijdragen aan het genereren van een breder publiek, meer laagdrempeligheid en meer cultuurparticipatie.

Wat maakt een multifunctionele buitensportaccommodatie succesvol?
Jos wetters
ASRE
November 2010
Inhoud: In dit onderzoek wordt getoetst of theoretische succesfactoren van vastgoedconcepten in de praktijk toepasbaar zijn op vastgoedconcepten voor maatschappelijk vastgoed, zoals multifunctionele buitensportaccommodaties.
Conclusie: Uit het onderzoek blijkt dat marktconformiteit, herkenbaarheid, onderscheidendheid, en maatschappelijk rendement toepasbaar lijken te zijn op maatschappelijke vastgoedconcepten, maar dat aanvullend onderzoek noodzakelijk is.

Wie behaalt betaalt? Een casestudy naar netwerksturing en eigendomsrechten bij de wijkaanpak in het Nijmeegse Lindenholt

Scotty de Boer

Augustus 2010

Planologie, Radboud Universiteit Nijmegen

Inhoud: In zijn scriptie heeft Scotty de Boer onderzocht hoe een buurt in een zogeheten 'bloemkoolwijk' van de jaren '70 wordt getransformeerd tot een voorzieningencentrum. Op basis van wat professionals met maatregelen denken te bereiken, worden een aantal veranderingstheorieën besproken. Deze zijn opgesteld met gebruikmaking van de effectenarena (SEV). Vervolgens is gekeken naar de relatie tussen partijen die investeren en partijen die profijt hebben van de maatregelen. Aan de hand van theorieën over eigendomsrechten en verevening zijn een aantal strategieën gevonden, hoe een mogelijke discrepantie c.q. onbalans tussen investeren en incasseren te verevenen. Voor professionals die in de praktijk tegen het punt aanlopen dat hun (maatschappelijke) investeringen niet (direct) terug te verdienen zijn, kunnen hier wellicht interessante opties tussen zitten.

Beoordeling bruikbaarheid voor praktijk; zie hier

Maatschappelijk Vastgoed Zakelijk bezien (voor en door corporaties)

Dennis van Dalen

Juli 2010

Amsterdam School of Real Estate

Inhoud: Dennis van Dalen, werkzaam bij de FGH-bank, gaat in zijn scriptie in op de risico's van maatschappelijk vastgoed. Negeer als corporatie de risico's niet omdat je bang bent het project helemaal niet meer rond te krijgen. Erken ze en probeer ze te beoordelen. Op dit gebied kunnen woningcorporaties nog veel leren van de commerciële vastgoedwereld.

Strategy for real estate management of non-profit organizations

Lodewieke Michielsen

Juni 2010

Real Estate & Housing, TU Delft

Inhoud: In dit onderzoek is gekeken welke spanningen (de)centralisatie van vastgoedmanagement bij non-profit organisaties beperkt of bevordert. Daarnaast welke (goede) strategieën er zijn voor (de)centralisatie van vastgoedmanagement.

Steering to align a public real estate portfolio - A systematic approach for process and product at strategic level

Stefan van de Schootbrugge

Juni 2010

Corporate Real Estate Management, TU Delft

Inhoud: In zijn scriptie gaat Stefan in op de vastgoedportefeuilles van gemeenten. Steeds meer gemeenten hebben gekozen voor de oprichting van een sterk gecentraliseerd vastgoedbedrijf. Dit zou moeten leiden tot efficiënter omgaan met vastgoed en tot meer mogelijkheden om ruimtelijke ontwikkelingen en sociaal beleid in de stad te sturen en te realiseren. Centralisatie van het vastgoedbeheer leidt er niet automatisch toe dat gemeenten strategischer met vastgoed omgaan. Stefan gaat in op vragen als waarom dit niet zo is, wat nodig is en hoe gebruik gemaakt kan worden van het Decision Support System. Er wordt gefocused op het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR).

Corporaties in brede schoolontwikkeling

Edwin Dortland

Juni 2010

Master of Urban & Area Development, Hogeschool Utrecht, Hogeschool Rotterdam en Saxion Hogescholen

Inhoud: Edwin Dortland (werkzaam Woonstad, Rotterdam) stelt overtuigend dat in het geval corporaties onrendabel investeren, zij iets moeten vinden van het primaire proces en de effecten daarvan op de wijk. Alleen het vastgoed doen, is dan geen houdbare positie.

Multifunctionele accommodaties: Beslisboom voor de keuze voor beheer

Ankie Verspeek

Mei 2010

Vastgoed & Makelaardij, Fontys Hogescholen

Het effect van maatschappelijk vastgoed op de woningprijs

Rob Peeters

April 2010

Planologie, Radboud Universiteit Nijmegen

Brede School De Waterlelie: Een brug te ver

Rik Wisgerhof

April 2010

Real Estate and Housing, TU Delft

De benutting van vereveningsmogelijkheden bij de realisatie van mfa's binnen een netwerk van actoren

Floris Eenink

Januari 2010

Planologie, Radboud Universiteit Nijmegen

Maatschappelijk rendement van MFA's

Jos van der Weide

December 2009

Vastgoedkunde, Rijksuniversiteit Groningen

Een multifunctionele maatschappelijke accomodatie: succes of mislukking?

Een studie naar de effecten van de komst van een multifunctionele maatschappelijke accomodatie in een krachtwijk.

Jelle Blijham
Radboud universiteit Nijmegen, afdeling sociale geografie
November 2009
Inhoud: In dit onderzoek wordt ingegaan op de vraag of de komst van een multifunctionele maatschappelijke accommodatie tot een succes heeft geleid wanneer gekeken wordt naar de effecten die deze accommodatie heeft op de leefbaarheid binnen de wijk.
Conclusie: Voor alle onderzochte accommodaties geldt dat geen van allen gezien kan worden als een groot succes en dat er nog zeer veel verbeteringen mogelijk zijn. Geen enkele accommodatie speelt een substantiële rol op de leefbaarheid in de wijk. Zij kunnen echter een belangrijke rol spelen binnen de wijk. Ze worden een afspiegeling van de wijk als accommodaties worden opgezet met een goede bijdrage van de betrokken en met de aanwezigheid van een goede coördinator.

Multifunctionele accommodaties - Inzicht in de kosten en opbrengsten van beheer en exploitatie

Nicole Huisman

November 2009

Vastgoedkunde, Rijksuniversiteit Groningen

Meerwaarde van multifunctioneel maatschappelijk vastgoed

Chris Gaasbeek

November 2009

Amsterdam School of Real Estate

Woningcorporaties: Minimaal rendement voor een multifunctionele accommodatie

Kees Konings

November 2009

Tias Nimbas Business School