Utrecht

Op weg naar energieneutraal gemeentelijk kernvastgoed

In het coalitieakkoord ‘Ruimte voor Iedereen’ is een stevige ambitie uitgesproken om het vastgoed van de gemeente Utrecht te verduurzamen. Al het eigen kernvastgoed moet uiterlijk in 2040 energieneutraal zijn.Hiervoor zijn in het coalitieakkoord financiële middelen opgenomen. In de raadsbrief van 12 oktober 2018 is toegelicht hoe wij deze middelen inzetten en welke strategieën wij volgen.

Aanpak

Hoe maak je het gemeentelijk kernvastgoed energieneutraal? Om de mogelijkheden daarvan te onderzoeken, heeft UVO haar vastgoedportefeuille in 2016 laten doorlichten. ECN part of TNO is gevraagd om een onderbouwde inschatting te maken van de financiële consequenties om circa 300 panden van het kernvastgoed energieneutraal te maken.

De uitkomsten hiervan zijn in MPUV 2016 gedeeld. Het energieneutraal maken van de panden kan het beste plaatsvinden tijdens natuurlijke momenten van groot onderhoud/renovatie of bij mutatie. Hierdoor kunnen de kosten en daarmee de onrendabele top worden beperkt. Tevens het advies om op dergelijke momenten door te pakken met de verduurzaming als de toekomstverwachting van het pand dit rechtvaardigt.

Investeringscyclus

Deze opgave vraagt om een procesmatige aanpak (zie MPUV 2018). De investeringscyclus voor de verduurzaming van eigen vastgoed, vraagt een keuze voor een vierjaarsperiode, die gelijk loopt met de termijn van de Nota Kapitaalgoederen. Om de vier jaar wordt er geëvalueerd en wordt er een raming gemaakt voor de volgende vier jaar.

Daarbij wordt de hoogte van de geraamde investeringen aangegeven en welk deel daarvan onrendabel is. Deze aanpak maakt duidelijk welk deel van de investering nog gedekt moet worden. De benodigde kapitaallasten gedurende vier jaren worden dan onderdeel van de Nota Kapitaalgoederen.

Sneller en effectiever

De versnelde verduurzaming die we dankzij het coalitieakkoord kunnen realiseren, betekent dat we ook meer CO2-besparing genereren. Door meer gebouwen uit diverse bouwjaarklassen aan te pakken, doen we ervaring op met het verduurzamen in verschillende bouwjaarklassen. Daardoor kunnen we in volgende investeringsperioden sneller en effectiever verduurzamen.

Daarnaast gaan we een aantal jongere gebouwen energiezuiniger maken door middel van efficiënt energiemanagement. Op deze wijze kunnen we in toekomstige coalitieperioden de gerealiseerde besparingen uit energielastenverlaging inzetten voor toekomstige natuurlijke momenten.

Nota kapitaalgoederen 2020-2023

In deze nota wordt een kwalitatieve en kwantitatieve raming afgegeven voor de investeringen in het maatschappelijk vastgoed voor de komende vier jaar. De kosten van de verduurzaming (rendabel en onrendabel) zijn bepaald op basis van kengetallen en worden daarmee opgenomen in de totale kosten per project.

Meerjaren Perspectief Utrechts Vastgoed 2019

De inzet van coalitiemiddelen vergt een zuivere en eenduidige manier van verantwoording. Hiervoor moeten de investeringskosten en besparingen die gerelateerd zijn aan de versnellingsopgave, gescheiden worden van de reguliere kosten en baten. Aangezien we op natuurlijke momenten verduurzamen, is er altijd sprake van verschillende dekkingsstromen voor een investering die zich onderling gaan vermengen. We willen dit ondervangen door een nieuwe programmadoelstelling en nieuwe subdoelstellingen en producten te formuleren die gekoppeld zijn aan de versnellingsopgave Energieneutraal Kernvastgoed.

In het onderstaande voorbeeld is een derde van het deel dat in verduurzaming wordt geïnvesteerd onrendabel (lichtgroen). Dat zal worden gedekt uit de middelen volledig duurzaam gemeentelijk vastgoed in 2040 die zijn gereserveerd in de bestemmingsreserve. Elk jaar zal er een onttrekking ten laste van de reserve plaatsvinden. Dit deel komt ten bate van de gebouwexploitatie, onder het sub-product Energieneutraal Kernvastgoed.

Verder ontwikkelen we een duurzaamheidsdashboard waarmee we de energiestromen in gebouwen accuraat kunnen monitoren, de programmering van de verduurzamingsopgave kunnen aanscherpen en effectiever kunnen rapporteren over de voortgang van de verduurzaming en inzet van de coalitiemiddelen. De effecten van duurzaamheidsinvesteringen in bestaand vastgoed willen we beter laten aansluiten op de nieuwe eisen voor Bijna Energie neutrale Gebouwen (BENG-eisen). We gaan niet meer rapporteren op het niveau van energielabels, maar over de werkelijke energieprestatie van gebouwen in kilowattuur per vierkante meter vloeroppervlak per jaar (kWh/m2 BVO per jaar).